Verkondiging in de Sint Jansbasiliek te Laren
zondag 31 augustus 2024
Marteldood van Sint Jan de Doper[1]
“Er kwam echter een gunstige dag…”
Cynischer kunnen we het niet krijgen.
Een gunstige dag om van een man af te komen, voor Herodias, de vrouw van Herodes, de moeder van de dansende dochter.
Voor de menselijkheid, voor de rechtvaardigheid een inktzwarte dag. Herodias heeft haar dag en uur afgewacht waarop haar koning-echtgenoot een zwak moment zou hebben, beneveld door drank en lust.
Wij worden op deze gedenkdag van Sint Jan geconfronteerd met het mysterium iniquitatis, zoals dat plechtig heet, het mysterie van het kwaad, de slechtheid, de zondigheid. Ook deze week vertoonde dit kwaad zich weer aan ons, deze keer in een kerk bij een katholieke school in de Verenigde Staten, in een eenvoudig vredig stadje op de eerste schooldag van enkele honderden kinderen, nota bene tijdens de heilige Mis ter opening van het schooljaar.
De dader was gedreven door een onbedwingbaar verlangen kinderen te doen. Het kwaad zonder doel, het kwaad om het kwaad. Een openbaring van het mysterie van menselijke slechtheid, verdorvenheid, die ten hemel schreit.
Gelukkig bestaat er onder mensen ook het mysterie van de liefde, die alles geeft, zelfs het leven.
Die twee mysteries botsen vandaag. Sint Jan heeft alles gegeven. Uiteindelijk ook zijn leven. Uit liefde. Uit liefde voor de waarheid. Een mens kan niet een beetje de waarheid spreken. Alles wat je afdoet aan de waarheid corrumpeert haar tot leugen. “De waarheid zal je vrij maken”[2], heeft Jezus gezegd. Jezus, die Zelf de waarheid is. Het bijbelse woord voor waarheid betekent ook betrouwbaarheid.
De waarheid, de betrouwbaarheid staan onder druk, leert ons de wereldgeschiedenis en leert ons het heden. Steeds meer, zo ervaren velen het, regeert de leugen; zoeken mensen naar een gunstige dag om de zogenoemde tegenstanders onderuit te halen, een zwak moment te zoeken en dan toe te slaan. Anderen genieten daarvan. Steeds als je denkt: nu hebben wij de bodem van de put van leugens wel bereikt, zinken we nog dieper weg.
Vandaag botsen de twee mysteries op elkaar: dat van het kwaad en het mysterie van de liefde. Johannes sterft niet op de eerste plaats voor de eer van God en van Jezus, maar vanwege zijn liefde voor de hele waarheid en niets dan de waarheid. Maar daarmee sterft hij toch voor Jezus, die dé waarheid is.
Vandaag vieren wij voor de tweede maal dit jaar onze patroon, Sint Jan.
Aan het begin van de zomer vierden wij zijn geboorte, met onze plechtige processie, ondersteund door onze koren en door onze onvolprezen harmonie, die ook vandaag weer sint Jan komt vieren. Wij vieren het bijzondere leven van sint Jan, dat in het teken stond van Jezus. Het grootse beeld van Sint Jan beeldt dit prachtig uit. Met heel zijn bestaan wijst hij op Jezus. Hij was een man die niet zichzelf in het middelpunt plaatste maar die helemaal leefde voor Christus. Wij gedenken vandaag zijn tragische sterven.
Maar hij onderging een dood die ons iets te zeggen heeft. Hij is Jezus niet alleen voorafgegaan in zijn leven van onvoorwaardelijke liefde, Hij is Jezus ook voorafgegaan in zijn sterven dat ons verlossing heeft gebracht; dat ons leert dat de menselijkheid, de trouw aan de waarheid, de betrouwbaarheid het waard zijn om voor te leven en te sterven.
Mogen wij onze patroon Sint Jan en onze Heer Jezus Christus daarin volgen: dat het de moeite waard is trouw te zijn aan de waarheid van ons geloof, aan de waarheid van ons leven, aan Christus, onze weg is, waarheid en leven. Amen.
pastoor Nico van der Peet
[1] Jeremia 1, 17-19; 2 Kor. 6, 4-10; Marcus 6, 17 – 29
[2] Johannes 8, 32
